Kaplıca Tedavisi
Kaplıca Tedavisi Nedir ?
Sıcak, madensel yeraltı sularının tedavi edici etkilerden banyo veya kısmi banyo şeklinde yararlanılmasına Kaplıca Tedavisi veya BALNEOTERAPİ denir.
Kaplıca Tedavisinin Amacı Nedir ?
Vücut direncini artırmak,
Genel durumu düzeltmek,
Hastanın şikayetlerini azaltmak,
Hastanın bulgularını ortadan kaldırmak,
Kalıcı hasarları önlemek.
Madensel Sular Nasıl Oluşur ?
Madensel sular derinlere sızan yer üstü sularının ve/veya derinlerde oluşan suların yeryüzüne çıkması ile oluşur. Bu sular yollarına çıkan mineralleri, tuzları, gazları ve radyoaktif maddeleri eriterek bünyelerine katar, bazen de ısınarak yeryüzüne çıkarlar.
Kaplıcanın Etkinliği Hangi Faktörlerle İlgilidir ?
Suyun sıcaklığı,
İçerdiği kimyasal maddeler,
Kaynak bölgesinde bulunan mikroskobik organizmalar,
Havadaki nem oranı,
Havanın sıcaklığı,
Atmosfer basıncı,
Rüzgar...
Kas-İskelet Sistemi Hastalıklarında Kaplıcanın Yeri Nedir ?
Kas-İskelet sistemi hastalıklarında temel tedavi yöntemleri :
İstirahat
Hasta bölgenin korunması,
İlaç tedavisi,
Fizik tedavisi,
Egzersiz tedavisi,
Rehabilitasyon,
Cerrahi tedavi'dir.
Kaplıca tedavisi Fizik Tedavinin Hidroterapi (su ile yapılan tedavi) alt grubu içinde değerlendirilebilir. Temel tedavi yöntemleri ile kombine edilerek doktor kontrölünde uygulanacak olan Kaplıca Tedavisi Kas-İskelet sistemi hastalıklarında büyük yararlar sağlayabilir.
Hangi Hastalıklarda Kullanılır ?
· Kireçlenmeler,
· İltihabi romatizmalar,
· Yumuşak doku romatizmaları,
· Mekanik bel ve boyun problemleri,
· Çalışma şart ve ortamına bağlı ağrılı tablolar,
· Ortapedik problemler; kırık sekelleri,ameliyat komplikasyonları,
· Spor yaralanmaları,
· Kas hastalıkları,
· Nörolojik hasarlanmalara bağlı problemler.
Kaplıcanın Etkileri Nasıl Oluşur ?
Kesin olarak bilinmemektedir.Kaplıcanın tedavi edici etkisi iki ana mekanizma ile açıklanır:
· Biyokimyasal-Spesifik etki; su içinde bulunan erimiş mineral ve gazların deri yoluyla emilmesi sonucu vücut metabolizmasında değişikliklere sebep olmaları.
· Termal-Nonspesifik etki; suyun sıcaklığı ve çevre faktörlerin etkisi ile kan dolaşımının artması, metabolizmanın hızlanması, sinir sisteminin ve hormonal sistemlerin uyarılması.
Kaplıca Tedavisinin Etkileri Nelerdir ?
· Genel durumda düzelme,
· Kan dolaşımında artma,
· Solunum hızlanması,
· İç organ işlevlerinde artma,
· Vücut ısısında artma-terleme,
· Bozulmuş hormonal ve sinirsel dengelerde düzelme,
· Ağrılarda azalma ve kas spazmlarının çözülmesi,
· Hareket kapasitesinde artma,
· Eklam ve kaslardaki kalıcı hasarların önlenmesi,
· Psikolojik rahatlama.
Kas-İskelet Sistemi Hastalıklarında Hangi Çeşit Kaplıca Suları Faydalıdır ?
Kas-İskelet Sistemi hastalıklarında genellikle tuzlu, kükürtlü, karbondioksitli, oligometalik ve radyoaktif sular etkili olmaktadır. (Kütahya Yoncalı bölgesindeki sular bu özelliktedir)
Dikkat Edilecek Hususlar Nelerdir ?
· Hastalığın kesin tanısı konulmalıdır,
· Hastalığın aktivasyon derecesi, yaptığı lokal ve sistemik hasarlar değerlendirilmelidir,
· Hastanın sistemik-dahiliye kontrolü mutlaka yapılmalıdır,
· Hasta kaplıca kürü esnasında izlenmeli, yararlı ve zararlı etkiler gözlenmelidir.
Hangi Hastalar Kaplıcaya Giremez?
· Ateşli hastalıklar, sistem enfeksiyonları,
· Alevli dönemde iltihabı-romatizmal hastalıklar,
· Ağır kansızlık,
· Kanser ve benzeri habis hastalıklar,
· Kanamalı hastalıklar ve kanamaya meyil,
· Kadınlarda adet dönemleri, gebelik ve doğum sonrası dönemler,
· Ağır kalp, Akciğer, Böbrek ve Karaciğer hastalıkları ve yetmezlikleri,
· Koroner arter hastalıkları; kalp krizi geçirmiş hastalar, yakın zama kalp anjini-spazmı geçirmiş hastalar,
· Oynak hipertansiyonu veya kan basıncı sürekli sistolik 150 mmHg üzerinde seyreden hastalar,
· Yaygın varisler, iltihabı ve/veya tıkayıcı damar hastalıkları,
· Kontrol altına alınmamış ve insüline bağımlı şeker hastalığı,
· Akut yada kronik üriner, bilier ve istestinal tıkanmalar,
· Açık yaralar,
· 6-12 aydan yeni, antikoagülan kullanan, yüksek risk faktörüne sahip Serebrovasküler hastalığa bağlı yarım felçli hastalar (hiç girmeseler daha iyi ),
· Epilepsi ve benzeri nöbet geçiren hastalar,
· Akıl hastaları ve ağır psikolojik problemleri olan hastalar,
· İleri yaşta ve düşkün hastalar,
· Aşırı şişman hastalar.
Kaplıca Sularında Hangi Şekillerde Faydalanılır ?
Kaplıcalardan:banyo, oturma banyosu, kısmi banyo, çamur banyosu ve buhar banyosu olarak faydalanılabilinir.
Kaplıca Tedavisi Nasıl Uygulanır ?
Tedavi süresi ve şekli; hastanın ve hastalığın durumuna, suyun özelliklerine göre belirlenir,
Tedavi süresi ortalama 2-3 haftadır. Toplam banyo sayısı 15-20 civarında tutulur.
Kürler günlük veya günaşırı yapılır. Günlük kürlerde haftada bir gün ara verilir.
Banyo süresi 5-25 dakika olarak belirlenir.Süre başlangıçta az tutulur, giderek artırılır.
Banyo kürleri genellikle sabahları hafif bir kahvaltıdan sonra uylulanmalıdır.
Yeterli sıvı desteği sağlanmalıdır.
Hastalar kürden önce mutlaka mesane ve barsaklarını boşaltmalıdır.
Banyo içinde en rahat pozisyonda durulmalıdır.
Suyun kaldırma kuvvetinden dolayı su içinde egzersiz kolay yapılır.
Su içinde hareket deriden mineral ve gaz emilimini artırır.
Fazla hareket dolaşım sisteminde aşırı yüklenmelere sebep olur.
Banyodan sonra hasta iyice kurulanmalı ve iyi havalırılmış bir odada 30-60 dakika dinlendirilmelidir.
Kaplıca kürü esnasında sebze ve meyve ağırlıklı gıdalar tercih edilmelidir.
Yan Etkileri Nelerdir ?
Duyarlı hastalarda sıcağa tahammülsüzlük, fenalık hissi, başağrısı, tansiyon yükselmesi, çarpıntı, su elektrolit bozuklukları, ateş vs. olabilir.
Yan Etkiler Nasıl Tedavi Edilir ?
Bu hastalar hemen ortamdan uzaklaştırılıp dinlendirilmeli, gerekli müdahaleler yapılmalı ve tedavi protokolü gözden geçirilmelidir.
Kaplıca Krizi Nedir ?
Kaplıca tedavisi başladıktan 4-7 gün sonra şikayetler azalmaya başlamışken birdenbire ağrılarda artma, ateş yükselmesi, uykusuzluk, iştahsızlık, bulantı-kusma, kabızlık ve ishal, çarpıntı, terleme, üşüme, sıcağa ve soğuğa tahammülsüzlük benzeri bulguları olan bir tablo ortaya çıkar. Buna Kaplıca-banyo Reaksiyonu ve Termal Krizi denir. Sebebi hormonal ve sinirsel uyum mekanimalarının bozulmasıdır. Acil tedavi gerekmektedir.